Turizm sektörü bu riskleri görüyor mu?

Kuzeyde bütün dehşeti ile devam eden bir savaş var. Ama Türkiye turizminin gündeminde hangi sırada, pek belli değil. Sektör, adeta böyle bir savaş yokmuş gibi bir havaya girdi. Oysa bu günden yarına birçok risk hızla büyüyor. Gelecek 5 yılı çok iyi analiz etmek zorundayız.

Adil Gürkan 30/12/2023 12:59

Bir ülkenin askeri, ekonomik, siyasal gücü ne kadar yüksek olursa olsun, savaş felakettir.

Savaş acıdır. Yoksulluktur. Geleceğin ipotek altına girmesidir.

Savaş, ülkenin kaynaklarını tüketir.

Savaş, ülkenin gençliğini tırpanlar.

Savaş, ülkenin küresel kredisini sıfırlar.

Savaş, ülkenin geleceğini belirsizleştirir.

Analizler, Rusya ve Ukrayna için aydınlık bir gelecek fotoğrafı göstermiyor. Her iki ülke de orta ve uzun vadede çok acılar çekecek.

Türkiye turizm sektörü bu riskleri görüyor mu?

Türkiye Turizm sektörü, Rusya- Ukrayna savaşı ile ilgili olarak, geleneksel bekle ve gör politikasını uyguluyor. Bu savaşın orta ve uzun vadede ne gibi etkileri olabileceği sorusu gündemde değil. Riskler görmezden geliniyor.

Sanki ortada hiçbir şey yokmuş havası hakim ve Kuzeyimizde her şey güllük gülistanlıkmış gibi bakılıyor. Rusya ve BDT ülkelerinden turist trafiği artarak devam edecek gibi bir kabul var. Bir parça endişeli olanlar da, tevekkül ile beklemeyi tercih ediyor.

2022’de yayınlanan bir rapordan başlıklar;

Ukrayna'ya düzenlenen "özel askeri operasyon" nedeniyle 2022’de 15 bine yakın dolar milyonerinin Rusya'yı terk etmesi bekleniyordu. Henley & Partners'ın araştırması için verileri toplayan New World Health analisti Andrew Amoils, "Rusya milyonerlerini kaybediyor" şeklinde konuştu. Bu tahmin gerçekleşti.

2022’de yayınlanan araştırma raporunda, "Son 10 yılda Rusya'dan ayrılmayı tercih eden varlıklı insan sayısı her yıl artış gösteriyor. Bu da ülkede ciddi problemlerin hüküm sürdüğüne işaret ediyor. Tarihsel açıdan varlıklı kesimin bir ülkeyi terk etmesi çöküş belirtisi olarak yorumlanabilir," ifadeleri yer aldı.

Peki Rusya'yı terk eden milyonerler nereye gidecek? Analistler, ABD ve İngiltere'nin varlıklı Ruslar için eskisi kadar rahat ülkeler olmadığını belirtiyor. Buna göre, şubat ayından yıl sonuna kadar milyonerlerin en çok tercih edeceği ülkeler Birleşik Arap Emirlikleri, Malta, Monaco ve Mauritius olacak.

Henley & Partners analistleri, Ukrayna'dan da büyük bir milyoner göçü gerçekleştiğine dikkat çekiyor. Buna göre, operasyonun başlangıcından yıl sonuna kadar ülkeden ayrılacak milyoner sayısı 2 bin 800 olarak tahmin edildi. Bir başka deyişle her 100 milyonerden 42'si ülkeyi terk edecek. Rusya'da ise bu oran 100 milyonerden 15'i şeklinde.

Önümüzdeki 10 yıl Türkiye turizmi için çok kritik bir dönem olacak.

Bu dönemi çok hassas bir noktaya taşıyan en büyük risk, başta Rusya olmak üzere, BDT ülkelerindeki gerilemedir.

Rusya ve çevresindeki ülkelerde seyahat isteği, önceki yıllara göre oldukça geriledi. Bu gerilemede en önemli neden, Ukrayna ile Rusya arasındaki savaştır.

Bu savaş, bugün ve yakın gelecekte, aşağıdaki etkileri ile seyahate olan ilgi ve isteği daha da alt seviyelere çekecek.

1-Psikolojik etki: Savaş ortamı insanların yaşam enerjilerini düşürmeye devam edecek. İçe kapanma duygusu yaygınlaşacak. Tatil, gereksiz harcamalar listesine dahil edilecek ve tatil planları ertelenecek.

2- Ekonomik etki: Rusya ekonomisi şu an sıkıntısız gibi duruyor. Ama küresel gelişmeler Rusya’nın gaz ve petrol ihracatına bağlı ekonomisini tehdit edebilir. 2023 itibarıyla krizlere gebe olan Rusya ekonomisinde, hane gelirleri düşer. Orta sınıf zayıflar. Geriye sadece çok yoksullar ve çok zenginler kalır. Türkiye turizminin ana turist kaynağı olan orta sınıf çökerse, trafik de durur.

3- Güvenlik etkisi: Türkiye ve diğer turizm ülkeleri, Rus ya da Ukraynalı turistler için riskli coğrafyalar olarak algılanabilir.

Orta ve uzun vadeli tehlikeler

Küresel durgunluk Rusya ekonomisi için büyük bir risk teşkil ediyor. Buna bir de, hızla azalan genç, dinamik nüfusu eklememiz gerekir. Her iki risk Türkiye turizmi açısından bir talep daralmasına neden olacaktır.

Küresel ekonomik etkinliğin düşmesi, Rusya’nın ihracatını ve ithalatını olumsuz etkiler. Bu anlamda, Rusya’ya uygulanan teknolojik sınırlamalar, dış talebin gerilemesi ve dinamik nüfusun azalması büyük bir riskler yaratıyor.

Rabota.ru verilerine göre Rusya’da işgücü yetersizliğinden sıkıntı çeken şirket oranı yüzde 80 noktasına ulaştı. En büyük eksiklik mavi yakalılarda ve mühendislerde.  Öte yandan asıl tehlike, yeterince bilişim uzmanı olmamasından kaynaklanıyor.

Rusya'da 35 yaş altı çalışanların sayısı 2022'de Sovyetler Birliği'nin yıkıldığı tarihten bu yana en düşük seviyeye geriledi. FinExpertiza'nın resmi verilere dayandırdığı araştırmaya göre en büyük açık 25-29 yaş grubunda.

Araştırmaya göre Aralık 2021 ve Aralık 2022 tarihleri arasında 35 yaş altı çalışan sayısı 1,33 milyon azalarak 21,5 milyona geriledi.

Dikkat çekici bir diğer gözlem da genç çalışanların sayısının erkeklerde yüzde 3,5 azalırken kadınlarda yüzde 8,5 gibi yüksek bir orana karşılık gelmesi oldu.

25-29 yaş grubunda çalışan sayısının son bir yılda 724 bin kişi azalarak 7,2 milyona gerilemiş olması da öne çıkan bir diğer husus.

Savaş ve seferberlik nedeniyle Rusya'yı terk eden genç iş gücünün de demografik çukur tabir edilen bu problemi ağırlaştırdığı belirtiliyor.

Rusya ilerleme heyecanını kaybeder

Rusya’ya dönük ekonomik izolasyon büyür. Dünya Rusya’nın karşısına geçer.

Gelecek 5-10 yıl arasında Rusya’da genel bir bozulma beklenmelidir. Bunun en başında ekonominin bozulması gelir. Daralan ekonomi hane başı gelirin düşmesine neden olur.

Orta sınıflar zayıflar. Tüketim gücü düşer. Tatil orta sınıflar için çok zorlaşır. Tatile çıkabilenler de iç turizme zorlanır. Dış seyahatlerin sayısı düşer.

Birkaç yıl sonra, Rusya’dan Türkiye’ye gelen turist sayısı dramatik seviyelere iner.

Bu nedenle gelecek 5-10 yıl arası için alternatif pazarlarda güçlenmek gerekir.