Ekonomik kriz, turistin gelmesinin önünde büyük engel ama tek sebep değil

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın verilerine göre, Mayıs ayında Van’daki otellerin doluluk oranı yüzde 35,76 olurken, turistlerin kentte kalış süresi ise 1,97 gün oldu. Van açıklanan bu verilerle turizmdeki kötü gidişatı kanıtlarken, yaşanan sorunla ilgili Şehrivan’a konuşan Haldi Otel’in sahibi Yunus Yüksel, kaygılı olduklarını belirterek, “Van 2025 yılında turizm sektöründe büyük bir felaketle karşı karşıya kalabilir” diyerek çözüm önerilerinde bulundu.

Türkiye’nin tatil kentlerinde de bu yıl bir düşüş ve turist eksikliğinden söz edilirken buna rağmen turizm piyasasında bir hareketlilik yaşanıyor. Tatil kentlerinde rekor seviyelere ulaşılmasa da Doğu ve Güneydoğu’da Van’dan farklı bir süreç yaşanıyor.

Ramazan ve Kurban Bayramları başta olmak üzere bahar ayından bu yana bölge illerinde turist rekorları kırılırken Van’da ise en durgun sezondan geçiliyor. İranlı turistlerin gelmediği, yerli turistlerin sayısının iyice azaldığı, uçuş krizinin üst seviyede seyrettiği kentteki bu sorunlar turizmi vururken otelcilik sektörü de bu sıkıntılardan nasibini aldı.

YÜKSEL: EKONOMİK KRİZ TURİSTİN VAN’A GELMESİNİN ÖNÜNDE BÜYÜK ENGEL AMA TEK SEBEP DEĞİL!

Son dönemlerde yaşanan durgunluk ile ilgili Şehrivan’a konuşan Yunus Yüksel, konuyla ekonomik krizin İranlı turistlerin Van’a gelmesini etkilediğini aktararak şu ifadelere yer verdi: “Van İran’a sınır bir kent olduğu için kentimize çok fazla turist geliyordu.

Ekonomik kriz her şeyi etkiliyor. İranlılar buraya geldikleri zaman tek dedikleri şey ‘burası çok pahalı ve alışveriş yapamıyoruz.’ Enflasyondan dolayı Batı illerinde de turizmde düşüş var ama Van kadar değil. Turizm sektöründe bir kırılma yaşanıyor.”

“VAN İRANLI TURİSTE BAĞLI”

“Van, pamuk ipliği diyebileceğimiz İran turistine bağlı. Irak turisti de uygulanan vizelerden dolayı gelmiyor. Bunun için İranlı sayısı düştü. Bavul ticareti ve turizm ve tatil için gelenler vardı. Şimdi sadece tatil için İranlılar Van’a geliyor. Bunların satın alma gücü yüksek.

Maddi durumları iyi olanlar başlıca İstanbul, Antalya, İzmir, Bodrum başta olmak üzere Batı illerine gidiyor. Bize kalan da satın alma gücü düşük turistlerin gelmesidir” ifadelerini kullandı.

"İRANLI TURİST HEM ÜLKEMİZ HEM DE VAN İÇİN VELİNİMETTİR"

Yüksel, Vanlı esnafından kaynaklı sorunlara da değinerek; “Pandemide Kapıköy Sınır Kapısı kapandı ve Van çok büyük sorunlar yaşadı. İranlı turistler Van’a gelmedi. Herhangi bir olumsuz durumda ilk etkilenen Van oluyor. İranlı turistler 3 gecelik konaklama şeklinde Van’a gelirlerdi. Özellikle kış aylarında. Ama yaz aylarında bu 5-7 günü bulabiliyordu.

Maalesef Van esnafı kendi ayağına sıkıyor ve bu da turistlerin kentimizde kalış süresini etkiliyor. Türk vatandaşına Bin Lira'ya satılan bir ürün İran vatandaşına 2 Bin Lira'ya satılıyor. Turistlere kötü muamele yapılıyor. Bu tür durumlarla karşılaşan İranlı turistler bir daha kente gelmiyor. Gelseler bile kalmıyorlar.

Bu durum turistlerin kalış süresini de etkiliyor. İranlı turist hem ülkemiz hem de Van için velinimettir. Onlara iyi davranmamız lazım. Daha pahalı satmak yerine onlara indirimler yapılması lazım. Geceleme süresi düştü. 1 gece kalan var, 1 gün kalıp giden var. Enflasyon düşmezse Van’ın esnafı da böyle devam ederse kent için felaket olur.”

YÜKSEL: TURİZMİN VE TURİSTLERİN VAN ESNAFA ÇOK BÜYÜK BİR FAYDASI VAR

Turistlerin Van’a katkısını dile getiren Yüksel, “Turizmin ve turistlerin Van esnafa çok büyük bir faydası var. Van’da son yıllarda bütün esnaf, ticaretini İranlı turist üzerine şekillendirdi. Ulusal markalar bile Farsça yazılar yazdırdı. Giyim, zücaciye vb. esnaflar da dükkânlarının kapısına Farsça indirim yazısını yazdırıyor. İranlıların esnafa faydasını buradan da görebiliyoruz. Bu sene İranlı turistlerin Van’a gelişi azaldı. Türkiye’de nasıl ki satın alma gücü düştüyse İran’da da satın alma gücü düştü. İran bizim ülkemiz gibi ekonomik olarak güçlü bir ülke değil” dedi.

VAN 2025’TE DAHA BÜYÜK BİR DÜŞÜŞ İLE KARŞI KARŞIYA KALABİLİR!

Yüksel, Van’da turist sayısının azaldığını belirterek, “2023 yılında Van turist sayısında rekor kırdı. En çok turist çeken iller arasında 15’inci sırada yer aldık. Çok fazla sayıda hem yerli hem de yabancı turist çektik. Özellikle İranlı turist çok fazla geldi. Maalesef bu sene beklentimiz gerçekleşmedi. İstediğimiz kadar turist çekemedik. 1990’lı yıllardan önce Van’da yolda yürüyen 3 kişiden 2’si turistti. Şu an oteller boş. 2024 yılındaki ekonomik kriz İran’da da etkili oldu.

Türk parası İran parasının neredeyse iki katı. İranlılar buraya geldiği zaman kendi paralarına göre 2 kat harcamış oluyorlar. Satın alma gücü düştü. Ülkemizde enflasyonun yüksek oluşu insanların tatile gereksinimini de azalttı. Yerli turist gelmedi, yabancı turistin buraya gelmesi için de bir şeyler yapılmadı. Turist sayısı gittikçe de azalıyor. Bunun için tedbirler alınmazsa Van 2025 yılında turizm sektöründe büyük bir felaketle karşı karşıya kalabilir” diye konuştu.

VAN’A DAHA ÇOK TURİST GELMESİ İÇİN ÖNERİLER

Önlemler alınmazsa İranlı turistlerin bir daha Van’a gelmeyeceğini belirten Yüksel, “İranlı turistler Van için çok önemli. Van gelirinin yüzde 54’ünü İranlı turistler oluşturuyor. Iraklı turistlerin gelmesi için de vizelerin makul bir seviyeye çekilmesi lazım. Bu önlemler alınırsa Van ekonomisi canlanabilir.

Eskiden olduğu gibi yabancı turistin yeniden Van’a gelmesi lazım. Avrupa turistinin satın alma gücü çok yüksek. Bir an önce buna yönelik önlemlerin alınması lazım. Turist süreklilik sağlamaz. Bir yerden ayrıldığı zaman kötü bir intibah olur. Van’a bir daha turist getirmek zor olur. Van’ın ekonomisinin kalkınması için kısa vadede Van’a İran ve Irak’tan turistlerin gelmesi lazım” dedi.