Aşırı turizm sorununa karşı hangi ülke ne önlem alıyor?

Özellikle pandemiden sonra adını sıklıkla duyduğumuz 'aşırı turizm' bir destinasyona belli zamanlarda kapasitesinin üzerinde ziyaretçi gelmesi ya da taşıma kapasitesinin aşılması anlamına geliyor. Barcelona ve Venedik gibi Avrupa'nın en çok turist çeken destinasyonları son dönemde turizme karşı alınan önlemlerle gündemde.

Bu şehirler gibi aşırı turizmden muzdarip pek çok kent de harekete geçmeye hazırlanıyor.

Barcelona Belediye Başkanı Jaume Collboni, kiraların son 10 yılda yüzde 68 oranında arttığını açıkladı. Buna benzer artışların diğer Avrupa şehirlerinde de yaşandığı görülmüştü. Yerel halk ise, 6 Temmuz'da Barcelona şehir merkezinde bulunan ziyaretçilere su tabancalarıyla su sıkmış, olay uluslararası bir ilgi görmüştü.

İspanya'nın Mallorca kentinde 'Occupem Les Nostres Platges' hareketinin katılımcıları Palma'da bulunan bir plajın Balneario bölgesinde toplanmış, aşırı turizmin neden olduğu kamu hizmetlerinin yetersizliği ve konut maliyetlerinin artışı gibi sorunlara çözüm bulunması çağrısında bulunmuştu.

Avusturya'nın Hallstatt kasabası sakinleri ise 'aşırı turizmi' protesto etmek için bölgedeki tüneli trafiğe kapatmıştı. Gürültü kirliliği ve trafikten dolayı günlük turist sayısına sınırlama getirilmesini talep eden halk, "Kitle turizmi için radikal sınırlar", "Dünya kültürü sona eriyor", "Turizme Evet, Kitle turizmine Hayır" yazılı pankartlar taşımıştı.

Turizm Ortaklığı'nın yönetici müdürü Harold Goodwin'in, Anadolu Ajansı'na yaptığı açıklamada, daha fazla destinasyonun strateji benimsemesi ve uygulaması beklenildiğini aktarırken, "Hükümetlerin, yerel yönetimlere turizmi yönetmeleri için daha fazla yetki vererek yanıt verdiğini görüyoruz" dedi.

KİM NE ÖNLEM ALDI?

Kentler, aşırı turizmin etkisini yönetmek ve azaltmak için giriş ücretleri uygulamak, günlük ziyaretçi sınırları koymak ve çevre dostu ulaşım seçeneklerini keşfetmek gibi çeşitli stratejiler kullanıyor. Peki hangi ülke ne gibi önlemler alıyor?

İSPANYA

Barcelona’daki yerel halkın şikayetleri üzerine yasadışı konaklamalara karşı önlem alınmıştı. Şehir, kısa süreli kiralama hizmetlerine yönelik kısıtlamalar getirmişti.

Şehirde turistlerden ek bir vergi talep edilerek, vergilerin şehir altyapısının güçlendirilmesi ve sürdürülebilir turizm projelerine yatırım yapılması amacıyla kullanılması hedefleniyor. Ziyaretçi sayısını kontrol altına almaya yardımcı olmak için yapılan düzenleme, turist vergisini gecelik 0,50 Euro artırdı.

Barcelona'nın aşırı turizmle mücadele çabalarına örnek olarak, şehrin aşırı kalabalık olduğu yönündeki şikayetler sonucunda Google Haritalar'dan bir otobüs güzergahının kaldırıldığı ifade edildi. Bu adım da, La Salut mahallesindeki yaşlı sakinlerin, otobüsün her zaman turistlerle dolu olması nedeniyle şehre giremedikleri konusundaki şikayetlerinin ardından geldi.

İTALYA

Venedik'e gelen uluslararası turist sayısı 2023'te önemli ölçüde artarak yaklaşık 4,9 milyona ulaşmıştı. Bunun ardından 2024 itibarıyla Venedik, şehir merkezine giriş için ücret uygulamaya başladı.

Bu yeni düzenleme, özellikle yoğun sezonlarda turist sayısını kontrol altında tutmayı ve yerel altyapıyı korumayı amaçlıyor. Şehirde hafta içi giriş ücreti 6 euro, daha yoğun günlerde ise 8-10 euro şeklinde uygulanıyor.

Ayrıca, belirli bölgeler ve tarihler için uygulamaya konulan rezervasyon sistemleri, turist yoğunluğunu azaltarak, ziyaretçilerin deneyimlerini iyileştirmeyi hedefliyor.

Bununla beraber, şehirde enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kullanımı konularında düşük etkili taşıma araçlarını kullanması gibi çeşitli projeler yürütülüyor. Şehir, hem ziyaretçiler hem de yerel halk için daha dengeli ve yaşanabilir bir ortam yaratmayı hedefliyor.

Aşırı turizm ile mücadele eden bir diğer şehir Roma'da, şehir altyapısı üzerindeki baskıların artması, tarihi eserlerin zarar görmesi gibi problemler yaşanıyor. Kent yetkilileri ise çözüm üretmek için yeni düzenlemeler getirmeye devam ediyor.

Roma’da yürürlüğe giren turizm düzenlemeleriyle saat 2’den sonra alkol satışı ve kullanımıyla birlikte , İspanyol Merdivenleri gibi önemli noktalarda yeme-içme faaliyetleri de yasaklanmıştı. Tur otobüslerine yönelik ise, şehrin antik kent merkezinden geçme hakkını sınırlayan bir kısıtlama getirildi.

HOLLANDA

Hollanda'nın başkenti Amsterdam, aşırı turizme karşı yeni kısıtlamalar getiriyor. Yıllık kruvaziyer sayısını 100 ile sınırlandırmayı ve terminali şehir dışına taşımayı planlayan Amsterdam, gemilerin çevresel etkilerini azaltmayı hedefliyor.

Kentte, halihazırda 190 geminin Amsterdam Yolcu Terminali'ne yanaşmasına izin verilirken, 2026'dan itibaren en fazla 100 gemi kabul edilecek. Yolcular şehir merkezinde indirilmeseler bile toplu taşıma sistemi sayesinde ziyaretlerini sürdürebilecekler.

YUNANİSTAN

Yunanistan Başbakanı Miçotakis, yolcu gemilerine kısıtlama getirileceğini belirtti. 2023 yılında Santorini, yaklaşık 1,3 milyon kruvaziyer yolcusunu ağırlamıştı. 2025 yılına kadar yürürlüğe girmesi beklenen yeni politika ise, yolcu sayısının azaltılmasını hedefliyor.

Yürürlüğe girecek politikanın temel amacının, turizmin ekonomik faydalarını yerel halkın istekleri ve çevreyi koruma ihtiyacıyla dengelemek olduğu ifade edildi.

Yunanistan’ın tatil beldelerinden biri olan Paros Adası’nda ise, her yıl 500.000'e varan ziyaretçi karşılanıyor. Paros Belediyesi, ada sakinlerinin plajlara öncelikli erişim sağlamasını hedefliyor. Ayrıca, adada ilerleyen zamanlarda tek kişilik yatak barındırılmayacağı da belirtiliyor.

JAPONYA

Japonya, pandemideki seyahat kısıtlamalarını 2022 sonbaharında kaldırmıştı. 2024’ün ilk yarısında ise turist sayısı rekor kırarak 17 milyonu aştı. İşletmeler ‘aşırı turizm’in etkilerini azaltmak için çeşitli uygulamalar denemeye başladı.

Ülkedeki restoranlar müşteriye göre değişen fiyatlandırma uygulamalarına yöneldi. Japonya'nın en yüksek noktası Fuji Dağı'nı gören fotoğraf noktasına ise yabancı turist akınının neden olduğu şikayetler sonucunda branda çekildi.

Ayrıca, çay evlerine ev sahipliği yapan Kyoto'nun Gion bölgesindeki bazı sokaklara turistlerin girmesi yasaklandı.