“Dunning-Kruger Teorisi”

K.Ünsal Barış 31/12/2019 23:40

Yeni elime geçen, ancak içeriğini çok iyi bildiğim “Dunning-Kruger teorisi” ‘ni siz meslektaşlarımla paylaşmak istiyorum. Çünkü, bu teori öğretisinin, otelcilik sektöründe orta ve üst kademelerde görevli veya bu görevlere aday olan  bazı meslektaşlarıma ışık tutacağına inanıyorum.  

Teori hakkında bilgi vermeden önce, teoriye adlarını veren kişiler hakkında kısa bilgi vereyim:

“Cornell University”de görevli iki psikolog olan David DUNNING ve Justin KRUGER, ortak çalışmaları sonunda ortaya koydukları teorileri ile 2000 yılında NOBEL ödülüne layık görülürler ve soy adlarını taşıyan teorileri ile dünya üniversitelerindeki yerlerini alırlar.

“Dunning-Kruger teorisi” özetle; “Cehalet, gerçek bilginin aksine, bireyin kendine olan güvenini artırır” der.

Bu teorinin ışığı altında yapılan araştırmalar sonucu şu bulgulara ulaşılmış: 

1)            Niteliksiz insanlar ne ölçüde niteliksiz olduklarını fark edemezler.

2)            Niteliksiz insanlar, niteliklerini abartma eğilimindedirler.

3)            Niteliksiz insanlar, gerçekten nitelikli insanların niteliklerini görüp, anlamaktan da acizdirler.

4)            Niteliksiz insanlar sistematik bir eğitime tabi tutulup, eğitim seviyeleri artırılırsa, aynı niteliksiz insanlar, niteliksizliklerinin farkına varmaya başlarlar.

İki uzman psikolog, yukarıdaki teorilerini test etme amacı ile 45 üniversite öğrencisine bir test uygularlar.

Testte sorulan sorulara verilen yanıtlar konusunda öğrencilerin bir başarı tahmininde bulunmalarını isterler. Sonuçta başarılılar ve başarısızlar olmak üzere iki grup ortaya çıkar. Bu bağlamda;

A)           Başarısızlar: Test sonucunda ortaya çıkan en başarısızların % 10’u teste % 60 oranda doğru yanıt verdiklerini iddia ederler. 

B)           Başarılılar: Test sonucunda başarılı olan % 90 oranındaki öğrenciler ise, % 70 oranda başarılı olduklarını tahmin ederler.

Bu testten şu sonuç çıkarılmış:

İşlerinde iyi olduklarına inanan çalışanların (A Grubu) kendilerini ve yaptıklarını övmekten ve abartmaktan hoşlandıkları, her fırsatta kendilerini ön plana attıkları, hadlerini aşan görevlere kolayca talip oldukları ortaya çıkmış.

Ben bu sonucu, bu gruba giren kişilerin sorumluluk duyguları henüz gelişmemiş ve şanslarını denemekten kaybedecekleri bir şeyin olmamasının verdiği boş cesarete bağlıyorum.

Gerçekten bilgili ve yetenekli çalışanların (B Grubu) fazlaca alçak gönüllü oldukları, kendiliklerinden ön plana çıkmadıkları, üst görevlere kendiliklerinden talip olmayıp, görev verilmeyi beklediklerini, bu şekilde terfilerden çok onur duyup, daha iyi motife  oldukları, fark edilmedikleri veya değerleri anlaşılmadığı vakit ise çok da kırılgan olduklarını tespit etmişler.

Ben bu sonucu, bu gruba giren kişilerin sorumluluk duyguları gelişmiş, kişiliklerine çok değer verdikleri için kendilerini riske atmaktan çekinen, işin ciddiyetini iyi kavramış insanlar olmalarına bağlıyorum.

“Dunning-Kruger teorisi” kısaca yukarıda anlattığım gibidir.

Bu teori öğretisini okurken otelcilik sektöründeki profesyonel ve amatör meslektaşlarımı anımsadım. Teori sahipleri sanki Türk Otelcilik sektöründe görevli veya yeni görev alacak yönetici adaylarını analizden geçirip, bir sonuca ulaşıyor  gibiydiler.

Çevrenizdeki orta ve üst kademe yöneticilere bir göz gezdirirseniz, kendinizi “Dunning-Kruger” teorisinin tam ortasında bulacağınızdan hiç şüphem yok. Ama her şeye rağmen bu teoriden hissenize düşecek olan payı alacağınızdan ve kendinize çeki düzen vereceğinizden de bir şüphem yok.