Turizmcilerin kendileri için son derece önem kazanan kur makası değişimlerini, Borsa gibi aylık, hatta günlük olarak izlemek zorunda  olduklarını belirten TUYED üyesi araştırmacı yazar Zafer Cengiz, kur makası konusunu son 12 yılı kapsayan 140 aylık veriler ışığında analiz etti.

Cengiz, 2010'da, 1999 ve 2005 yıllarında olduğu gibi, doların tekrar avantajlı hale geldiğini anımsattıktan sonra, “Eskiden enflasyon ve döviz etkilerini birlikte analiz eden kur makasını sadece Dolar üzerinden takip ediyorduk. Son dönemlerdeki şikayetleri dikkate alarak çalışmamızı Euro bazında da genişlettik” diye ekliyor. Tek haneye düşen enflasyonun turizmcileri psikolojik olarak rahatlattığını belirten Cengiz, “Ancak; 140 aylık artışına baktığımızda, enflasyon artışının Dolar'da 2,26 ve Euro'da 2,00 kat üstte olduğunu görüyoruz” diyor.

Değişkenlik piyasaya direkt yansıyor

Euro’nun Dolar karşısında değer kaybetmesinin Avrupa ülkeleriyle Euro bazında çalışan tesisleri gelir açısından zorladığını vurgulayan Cengiz, “Euro-Dolar cinsinden kur değişkenliği, dönemsel olarak yaşanan düşme/çıkmalardan dolayı çok hareketli. Bu değişkenlerin ağırlıklı sonuçlarının etkileri piyasaya net olarak yansıyor” diyor.

EURO BAZINDA KUR MAKASI VERİLERİ:

<!--[if !supportEmptyParas]--> <!--[endif]-->	(€) EURO Bazında Makas (%) Verileri
YILLAR	Yıllık	Kümülatif (12)	Kümülatif (6)
1999	-6,68	-6,68	-6,68
2000	-23,91	-30,60	-30,60
2001	33,38	2,78	2,78
2002	-1,21	1,58	1,58
2003	-9,53	-7,95	-7,95
2004	0,55	-7,40	-7,40
2005	-25,45	-32,85	-25,45
2006	8,24	-24,60	-17,20
2007	-20,87	-45,47	-38,07
2008	18,1	-27,38	-19,98
2009	-6,89	-34,27	-26,87
2010 (8)	-14,86	-49,13	-41,73

CENGİZ’İN KUR MAKASI ÇALIŞMASINDAN ÇIKAN ÇARPICI SONUÇLAR:    
                   
* 140 Aylık analizin toplam (kümülatif) etkisi, Dolar bazında yüzde 62 ve Euro bazında yüzde 49’luk gerileme, finansal değer kaybı olduğunu gösteriyor.
* İlk 6 yıl toplamında yüzde 25 olan Dolar  bazlı kayıp, ikinci 6 yılda yüzde 37 oranına çıkmışsa de son yılda büyük gerileme olmadığı anlamına geliyor.
* İlk 6 yıl toplamında yüzde 7 olan Euro bazlı kayıp, ikinci 6 yılda yüzde 42 oranına çıkmış ve son yılda yüzde 15 gibi yüksek bir orana ulaşmıştır.
* Dolar ve Euro karşılaştırmasında ise; daha önce 1999 ve 2005 yıllarında olduğu gibi, Dolar avantajının tekrar öne çıktığı açıkça görülüyor.
* 2010 yılı ilk 8 ayı itibariyle Doların Euro’'ya oranla yüzde 12 düzeyinde daha avantajlı olduğu, fakat her 2 dövizin de ekside kaldığı ortaya çıkıyor.
* Enflasyon oranının dalgalanmaksızın sürekli artması, olumsuz kur makasının gözüken temel sorumlusu olduğu gözleniyor.
* Tek haneye düşen enflasyon psikolojik olarak rahatlatıyor. Ancak; 140 aylık artışına baktığımızda, enflasyonun Dolar'dan 2,26 ve Euro'dan 2,00 kat üstte olduğunu görüyoruz.
* 2007’de olduğu gibi, her iki döviz kurunun da yüzde 31 ve yüzde 21’lik kayıpları atlatan bir Türkiye’de yaşadığımızı unutmamamız gerekiyor.
* Dolar ve Euro etkileşiminde ise, önceki yıllarda (2002-2003-2006-2007) yüzde 10 üzerinde avantaj sağlayan Euro: bu yıl ters bir seyir izliyor.
* Turizmciler, değişimleri aylık, hatta günlük olarak izlemek zorunda kalmaktadır.<!--[endif]-->

DOLAR BAZINDA KUR MAKASI VERİLERİ:

<!--[if !supportEmptyParas]--> <!--[endif]-->	($) Dolar Bazında Makas (%) Verileri
YILLAR	Yıllık	Kümülatif (12)	Kümülatif (6)
1999	10,15	10,15	10,15
2000	-14,82	-4,67	-4,67
2001	33,82	29,14	29,14
2002	-11,26	17,89	17,89
2003	-33,63	-15,75	-15,75
2004	-9,35	-25,10	-25,10
2005	-10,17	-35,27	-10,17
2006	-3,13	-38,40	-13,30
2007	-31,63	-70,03	-44,93
2008	19,49	-50,54	-25,44
2009	-8,25	-58,80	-33,70
2010 (8)	-3,08	-61,87	-36,77