Oya Narin: Bu faizle turizmde yenileme yapılamaz

Dış ticarete konu sektörler zorluk yaşıyor. Döviz fiyatlarındaki artışın enflasyonun altında kalması yüzünden kârlılığı düşen turizmciler de ihracatçılar gibi zorlanmaya başladı. Ekonomi medyası ile bir sohbet toplantısı düzenleyen Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği (TTYD) Başkanı Oya Narin ve Yönetim Kurulu, bir raporla gelişmeleri anlatarak taleplerini iletti.

TTYD Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Tevfik Nane, Aydınlık'ta yer alan habere göre, "Türkiye’ye gelen turist sayısı azalmıyor. Fiyatımız yukarıda kalıyor, ona rağmen işletmeler sıkıntıya giriyor. Kâr nedir? Öz kaynağın güçlenmesidir. Bizde kâr hep şöyle algılanır; kârı aldın, cebine attın, yedin içtin. Halbuki kâr, öz kaynağı güçlendiren bir numaralı kaynak. Kâr ettiğiniz zaman öz kaynağınız güçlenir, oradan da yatırım yaparsanız. Turizm sürekli yatırım gerektiren bir sektör.

Benim şahsi olarak 14 odalı bir otelde ortaklığım var. Her sene yatırım mı yapılır? Mutlaka her sene bir şey oluyor; ya boya yapıyorsun ya tahta değiştiriyorsun ya havuzu yeniliyorsun. Çünkü kullanılıyor ve bir aşınma payı var. Bu gözle bakınca bizim kâr marjımız aşağıya iniyor. Bu nereyi etkiler, nakit birimini etkiler. Naktiniz olmadığı vakit, kağıt üzerinde para kazansanız da işletme sermayesini tamamlayabilmek için krediye ihtiyaç duyarsınız. Bugün ise finansman maliyetleri yüksek" dedi.

FİNANSMAN MODELİ LAZIM

Türkiye turizmi olarak mevcut gelirini sürdürebilmek, geliştirebilmek için bir finansman modeline ihtiyaçları olduğunu kaydeden TTYD Başkanı Oya Narin de, şu görüşleri aktardı: "Sektör iki türlü finansman yapıyor. Bir normal bankacılık sistemleri ile. İkincisi, tur operatörleri üzerinden; avans çalışarak veya satış yapıp erken ödemelerde indirim sistemi oturtuyor. Sektörün konaklama kısmında yüzde 68-69’u güneyden gelen sürekli 11-12 Milyar Dolarlık tur operatörü finansman modeli var.

Çok faydalı ve bunu iyileştirmemiz lazım. Faizler inmeye başlayınca kredi mekanizmalarını çalıştırmamız çok kıymetli. Çünkü sektörümüzde yatak kapasitemizin yüzde 70’i sadece 200 gün çalışıyor. Bu da, işletme sermayesi ihtiyacı yoğun olan sektörümüzde sürekli bir nakit eksiği oluşturuyor. Alternatif olarak tahvil bono halka arz gibi sermaye piyasaları araçlarını kullanabiliriz.

TTYD olarak biz de, turizm sektörünün sermaye piyasalarında daha yakın çalışabilmesi ve türev araç üretebilmesi için Kalkınma Yatırım Bankası ile bir çalışma grubu oluşturduk. Özellikle GYO’lar Gayrimenkul Fonları gibi araçların daha yakın kullanılması sektör için yeni ve önemli bir kapı aralayacaktır."

TRAFİK YÜZÜNDEN TURİST KAÇIYOR

Galataport’tan çok iyi hizmet alıyor olmalarına rağmen, Sultanahmet ve eski İstanbul’a varışın trafik sorunları nedeniyle yığılmalar yaşandığını bunun da turistleri küstürdüğünü söyleyen Narin, “Bu nedenle daha çok Kuşadası ve Yunan adalarına gelip İstanbul'a gelmemeyi tercih eden kruvaziyer hatları var.” dedi. Başkan Yardımcısı Şerife Bilgili Ercantürk ekledi: “Galataport arasında belki bir deniz hattının hayata geçirilmesi gerekiyor. Çok hızlı bir şekilde her dakika biri gidip biri gelmesi gibi. Ondan sonra belki bu şikayetler azalır.”

Ardından Narin, sözlerini şöyle sürdürdü: “Biz çok başından beri görüşmeler yapıyoruz ama maalesef istenilen noktaya gelemedik. Mesela TÜRSAB, belediye ile de bir çalışma yaptılar ama henüz bir gelişme yok. Tarihi Yarımada'ya giden tercihli yolumuz var. Bu tercihli yolumuzda gerekirse turistik küçük araçlara izin veriliyor, fakat turist otobüslerine izin verilmiyor.

Bir kruvazörden üç beş bin kişi çıkıyor. Çıktığı zaman bu küçük araçlarla taşımak mümkün değil. Valilik tramvayı öneriyor. Amerikalı, Avrupalı ya da yaşı ileri misafiri tramvaya bindiremezsiniz. Çünkü hemen tazminat davası açıyor, acente itiraz ediyor vs. Dolayısıyla bizim misafiri, uluslararası bir standartta Galataport’tan çıkartıp eski İstanbul’a taşımamız lazım. Bunun için tercihli hatta bu acentaları için iznin, Valilik, Turizm Komisyonu tarafından verilmesi gerekiyor. Bu konu çok önemli çünkü, açıkçası misafir kaçırıyoruz.

“Öte yandan oraya götürdüğümüz zaman da, Nuruosmaniye’den bütün eski İstanbul’u gezmek için 5-6 km yürümeleri lazım. Orada da hiçbir taşıt izni verilmiyor. Dolayısıyla yaşlı misafirlerimizi uluslararası standartta orada da yine taşımamız lazım."