NFT'ler turizm sektöründe kuralları yeniden yazıyor

Internet dünyasında yeni bir çığır açan, dijital koleksiyonerlik kavramını tanımlayan NFT yani Non-fungible token (eşi bulunmayan dijital varlık veya ‘takas edilemeyen jeton*’) kavramı oldukça yeni ve kimine göre karmaşık olmasına rağmen, dünyada pek çok marka bu kavramı anlayıp bu trendin öncüsü olabilmek için çeşitli yollar deniyor.

Nermin Yurtoğlu 31/03/2022 17:29

Turizm sektörünün dünyadaki trendleri çok yakından takip edip hızlı bir şekilde uygulamaya geçmesinin önemini her defasında dile getiren biri olarak, bu kez otellikle pazarlamada hedef kitlelerine ulaşmak için yeni ve benzersiz bir yol sunan, aynı zamanda turizm ve konaklama sektörü için yepyeni bir gelir kaynağı olarak kabul edilen NFT teknolojisinin kullanımını hakkında bilgi vererek sektörde mevcut olan NFT örneklerinden de bahsedeceğim.

Peki tam olarak nedir bu Non Fungible Token (NFT)?

Yukarıda kısaca bahsettiğim gibi NFT veya değiştirilemeyen token (jeton/para), kısaca kopyalanamayan ve kullanıcıya görüntü, ses dosyası veya video gibi benzersiz bir dijital varlığa sahip olduğunu kanıtlayan kriptografik bir yapı olarak tanımlanabilir. 

NFT' ler, blok zinciri teknolojisi kullanılarak kaydedilir ve kaydedilen her bir öğenin benzersiz olmasını ve orijinal olarak doğrulanabilmesini sağlar.

Bir NFT' nin benzersiz bir yapıda olması, hem sahip olanlar hem de içerik oluşturucular için bir dizi avantaj sunar. En önemli avantajı, dijital dosyaları fiziksel varlıklara benzer şekilde kullanabilme özelliğidir. Örneğin, bir kişi orijinal bir sanat eserine NFT sayesinde dijital yollardan sahip olabilir.

NFT olarak sayılabilen varlıklar herhangi bir video, tweet, sanat eseri, resim, internet sayfası, sosyal medyada oluşturduğumuz postlar, hikayeler olabilir. NFT'nin değeri, eşsiz olmasından geliyor. Yani bir NFT satın alırsanız, başka hiç kimsede eşi olmayan bir dijital varlığa sahip olduğunuzdan emin olabilirsiniz. Bir NFT sahibi olmayı, dijital mecrada orijinal bir kod almak gibi hayal edebilirsiniz.

Burada unutulmaması gereken önemli ayrıntı ise şu ;Takas edilemez bir jeton, takas edilemediği veya denk bir şekilde değiştirilemediği için, takas edilebilen kripto para biriminden farklıdır. Bir Bitcoin başka bir Bitcoin ile takas edilebilirken, her NFT tamamen birbirinden benzersizdir.

Turizm ve otel sektörünün  NFT'lerden sağlayacağı avantajlar oldukça fazla

Aslında NFT ile pazarlama, konaklama endüstrisinin blok zincir teknolojisini kullanmasının  sadece bir yoludur. Bununla birlikte blok zinciri kullanılarak, ödemelerde güvenliği tam olarak sağlamaktan kolaylaştırmaya, kimlikleri doğrulamaktan, bagaj takibini yapmaya ve tabiki en önemlisi misafir sadakat programları için temel oluşturmaya kadar sayısız avantajı içerir.

NFT otel pazarlama seçenekleri neredeyse sınırsızdır. Örneğin, otel veya restoran sahipleri, tur operatörleri turizm işletmecileri, özel dijital içerik sunma, dijital give-away /hediyelik eşyalar veya hali hazırda sağladıkları sanal gerçeklik turlarını ve sosyal medya ve görsel içerik alanlarını sınırsız geliştirme olanağına sahip olabilirler.

Ayrıca işletmeler  NFT ile sanatçılarla veya daha büyük iş ortakları dahil olmak üzere üçüncü taraf (3rd party ler) ile ortaklıklar oluşturabilirler

NFT'ler, hedef kitleye benzersiz fırsatlar sunmanın yanı sıra, otellerin yeni ilişkiler kurmasına, marka bilinirliğini sağlamalarına ve finansal karlılıklarının iyileştirmesine yardımcı olabilir.

NFT’yi otel pazarlamasında kullanan ilk ve en başarılı örneklerden biri:

Marriott Bonvoy

Marriott Bonvoy kanımca NFT ‘yi Otel Pazarlama Stratejisi olarak görüp uygulayan en başarılı örneklerden biri..(https://opensea.io/collection/marriott-bonvoy-nft-collection)

Marriott,NFT teknolojisini  benzersiz dijital görüntüler yaratmak için dünyaca ünlü dijital sanatçılar TXREK, JVY ve Erick Nicolay ile ortaklığa girdi.

Bu ortaklık halihazırdaki 'Power of Travel -Seyahatin Gücü' isimli pazarlama kampanyasından yararlanarak sanatçıların otel markasıyla bağlantı kurmasını sağlamayı hedefledi. Bunu tema olarak kullanan sanatçıların her biri, kendi seyahat deneyimlerini ve onlar üzerindeki etkisini yansıtan bir dijital eser yarattı.. Marriott Bonvoy için oluşturulan NFT’lerin her biri, sanatçıların kendi benzersiz deneyimlerinden yola çıkarak, seyahatin insan ruhu üzerinde nasıl açık bir etkisi olduğunu gösteren seyahat deneyimini yorumladılar.

Tarek Mustapha TXREK (Tarak Em) tarafından yaratılan MΞMORIED, yeni deneyimlerden hayal edilen büyülü hissi ortaya çıkarıyor. Her deneyim bir öncekinin devamıymış gibi birbirine  eklenerek bir belleğe kaydediliyor ve dijital sanat, büyülü yolculuklara giden bir yol olarak Marriott Bonvoy’un ve Marriott Bonvoy portföyündeki yaklaşık 7.900 otelden herhangi birinde konaklama fırsatını sunuyor..

Jared “Jay” Richardson (JVY) tarafından tasarlanan EMOTIONAL JOURNEY ise, ister gerçeklikten kaçan bir ilham araması, ister kişinin keşfetme merakını gideriyor olması ile seyahatin farklı duyguları uyandırma özelliğinden ilham alıyor.

Son olarak; Erick Nicolay küratörlüğünde geliştirilen THE EXPERIENTIAL IN BETWEEN, son varış noktası Marriott Bonvoy ile iç mekan seyahat deneyimlerinin zarafet ile dış mekan seyahat deneyimlerinin hayranlık uyandıran doğal keşfi arasındaki benzerikleri araştırıyor.

Dünyadan dikkat çekici birkaç NFT örneği daha

Marriott Bonvoy, seyahatle ilgili işletmelerin kendilerini NFT'ler aracılığıyla nasıl tanıtabileceklerine dair harika bir örnek. Ancak örnekler sadece Marriott zinciri ile sınırlı değil, benzer çalışmayı geçen yaz açılan yeni bir Venedik lokasyonu olan Ca' di Dio için de söyleyebiliriz.

Bu beş yıldızlı Venedik oteli, NFT'ler aracılığıyla rezervasyon sunan ilk lüks otel olma özelliğini taşıyor.. Ağustos ayında, ana şirketi VRetreats, OpenSea aracılığıyla otelde bir gecelik konaklamayı açık artırma ile satışa çıkarttı bile. (1 ETH'ye satıldı).

Crypto Hotel, dünya çapındaki ilk NFT Otelidir ve amacı Ethereum Blockchain tarafından desteklenen ilk oteldir.. Gelecğin tamamen Blockchain ve kripto tarafından yönlendirileceği inancıyla  bu eşsiz proje yaratılmış ve geliştirilmiş. Dünyada Crypto Hotel ile karşılaştırılabilir başka bir otel yok. “Crypto Hotel” şu anda muhtemelen en popüler otel ve bu otel dijital olduğu için istediğiniz yerde ve istediğiniz zaman keyfini çıkarabilirsiniz.

Sadece oteller değil, ülkelerde tanıtımda NFT avantajını kullanmaya başladılar

Örneğin Slovenya hükümeti  NFT’leri CED2021 (CRypto Expo Dubai) fuarında ziyaretçilere hediye olarak veren ilk ülke olarak dikkat çekti. Slovenya manzaralarının benzersiz 3D panaromik resimlerini fuardaki Slovenya fuar pavyonunda ziyaretçilere hediye ederek kripto popülerliğinden de faydalanarak ülkenin turistik mekanlarının tanıtılması hedeflenmiş.

Yunan turizm şirketi CloudKeys, dünyada nadir görülen bir NFT müzayedesinde benzersiz bir seyahat deneyimi sunan ilk şirket. Koleksiyonluk NFT seyahat paketinin ilk online-çevrimiçi satışı 2021 yılında yayınlandı. 10 gezginin, blok zinciri olanaklarını kullanarak Yunanistan'ı ziyaret ederken

Atina ve Santorini'de karşılaşılabilecek eşsiz bir maceraya çıkma şansına sahip olması fikriyle yola çıkılan projede sadece 10 adet olarak  ve yalnızca kripto parabirimleri aracılığıyla satın alınacak Ethereum blok zincirine basılmış ilk örnek (CloudKeys, 2021).

Sadece oteller değil Gastronomi ve Restoran sektöründede NFT teknolojisinin kullanım örnekleri hızlıca çoğalıyor.

Örneğin New York'ta iki farklı lokasyona sahip Quality Eats firması, 2021 yılı bahar aylarında “Into the Ether” adlı NFT destekli bir kokteyl yarattı.Mart ayında, OpenSea pazarında kullanıcı adı 7AA335 olan anonim bir alıcı, içeceğin gizli tarifini ve her ziyaret için ücretsiz tur hakkını 0,75 Ether (yaklaşık 2.000 ABD doları) karşılığında satın aldı.

Diğer bir örnek New York merkezli Flyfish Club Restoranı

Restoran, dijital varlıklara yönelik artan talebi görüp 2023 yılında ilk NFT restorantı açmaya karar vermiş. Halen deniz ürünleri sunan Flyfish Club 150 kişilik yemek odası, kokteyl salonu, bahçesi ve özel bir Japon restoranı konsepti ile açılmayı planlıyor  ve ilginç olan şu ki restoran henüz açılmadan NFT dünyasına adım attı. Flyfish Club bu ay NFT olarak üyelik satmaya başladıklarını duyurdu. Flyfish Club projesini yöneten konaklama şirketi VCR Group, Fortune’a yaklaşık 1.500 kişinin projeye dahil olduğunu ve 14 Milyon Dolar gibi bir para toplandığını duyurdu.

Son örnek bizden gelsin, The Worlds 50 Best Restaurant listesinde en iyi 110. restoran olan Neolokal dünyanın ilk NFT gastronomi deneyimlerinden birini gerçekleştiriyor. Neolokal’in kurucu şefi Maksut Aşkar kendi elinden tariflerini uyguladığı tabaklarını internet dünyasına uyarlayıp NFT’ye dönüştürdü. Türkiye’nin ilk NFT ajansı Tooken.io tarafından projelendirerek uluslararası NFT pazar yeri OpenSea’de yerini alan koleksiyon, gastronomi dünyasının ilklerinden biri olma özelliğini taşıyor.

Sonuç olarak Blok zinciri özelinde NFT teknolojisinin ilerleyen zamanlarda Turizm sektöründe Pazarlamadan, KVKK’ya  ve daha fazlasına çözüm aracı olacağı net bir şekilde söylenebilir.

Tüm sektörler içinde %10 luk bir paya sahip turizm endüstrisinde çevrimiçi-online- seyahatlerle ilgili işlemler, geleneksel ortamlarda işlem yapmaktan daha büyük riskler taşıyor..

Bunlar hem satıcıların hem de alıcıların çevrimiçi işlemlerde (örneğin, çevrimiçi alışveriş, seyahat rezervasyonu, sigortaların ödenmesi vb.) potansiyel riskler ve bunlarla sınırlı olmamak üzere, açık arttırma dolandırıcılığı, oyun dolandırıcılığı, istenmeyen e-posta gönderme ve kimlik hırsızlığını içerir.

Konaklama endüstrisinde sadakat programlarının etkinliği birçok durumda tartışmalı ve sonuçsuzdur.

Müşteri sadakat puanları izlenemez ve bunları kullanma yolunda kısıtlamalar getirir, bu da süresi dolmuş ve harcanmamış puanlara yol açar.

Pasaport ve vize işlemlerinde yapılan sahtekarlıklar sektörün sorunlarından bir diğeri olarak göze çarpmaktadır.

Blok zinciri özelinde NFT teknolojisinin ilerleyen zamanlarda tüm bu sorunların ve daha fazlasının çözüm aracı olacağı net bir şekilde söylenebilir.

Pandemi ile birlikte vazgeçilmez olan dijitalleşme görünen o ki,  turizm ve konaklama sektörü içinde oldukça köklü bir değişimi zorunlu kıldı.. Blok zinciri özelinde NFT teknolojisinin ilerleyen zamanlarda sektörde meydana gelen değişimlerin ve yaşanan tüm sorunların yegane çözüm aracı olacak gibi görünüyor.

(*)Token'lar, kendi zinciri olmayan ya da bir zincire bağımlı olan, jeton olarak ifade edilen dijital varlıklar. Token'lar bir birim değere sahip. Bu değer bir oyun ögesi, coin ya da dijital sertifika olabiliyor. Böylece bağlı olduğu blok zincir içinde satılıp alınabiliyor. Bugün, dijital eserler token mantığı ile, komisyon olarak ödenen bir kripto para karşılığında sertifikalandırılabiliyor ve blok zincire kaydediliyor. Tam olarak bu token'lara, değiştirme imkanı olmadığı için NFT ismi veriliyor.