Influencerdan turist rehberi olur mu?

İzmir’de rehberlik çalışma belgesi bulunduran bin 250 turist rehberi hizmet verirken 900’ünün aktif olarak bu hizmeti sunduğunu belirten İzmir Turist Rehberleri Odası (İZRO) Başkanı Ayça Kesici, Yenigün'de yer alan haberde, kent içi turlarda kaçak rehber sayısının arttığını vurgulayarak, “Basmane, Kemeraltı, Buca ve Bornova bölgelerinde çok sayıda şikayet alıyoruz. Bu insanlar Efes gibi antik kentlere giremezken şehir içi turlar düzenliyor. Genellikle sosyal medya üzerinden müşteri bulan bu insanlar arasında Influencerlar da var" dedi.

Türkiye’de turizm sezonu geçtiğimiz yıllara göre bu yıl erken başladı. Ramazan Bayramı ve okulların ara tatil döneminin aynı tarihlerde olmasıyla birlikte turizm sektörü sezonu bir ay erken açtı. Sektörün paydaşları hazırlıklarını tamamlarken turist rehberleri kaçak rehber sorunundan dert yanıyor. Önemli turizm kenti olan İzmir, her yıl milyonlarca tatilciye ev sahipliği yapıyor. Kente gelen ziyaretçiler turizm tesislerinde tatil yaparken, doğal güzelliklerini ve antik şehirlerini de görme imkanı buluyor.

İzmir’de rehberlik çalışma belgesi bulunduran bin 250 turist rehberi var

Sadece yaz aylarında değil 12 ay boyunca kültür turizmi için şehre gelen yerli ve yabancı turistlere mihmandarlık yapan turist rehberleri son dönemde sayısı artan kaçak, kayıt dışı rehberlik faaliyetlerinden şikayetçi oldu. İzmir’de rehberlik çalışma belgesi bulunduran bin 250 turist rehberi hizmet verirken 900’ü aktif olarak bu hizmeti sunduğunu belirten İzmir Turist Rehberleri Odası (İZRO) Başkanı Ayça Kesici, özellikle kent içi turlarda kaçak rehber sayısının arttığını vurgulayıp, “Basmane, Kemerlatı, Buca ve Bornova bölgelerinde çok sayıda şikayet alıyoruz. Bu insanlar Efes gibi antik kentlere giremezken şehir içi turlar düzenliyor. Genellikle sosyal medya üzerinden müşteri bulan bu insanlar arasında Influencer dediğimiz sosyal medya fenomenleri de yer alıyor” dedi

Yasadışı tur rehberciliği

İzmir’de şehir içi turlarda kaçak olarak tur rehberciliği yapıldığını dile getiren İZRO Başkanı Ayça Kesici, “Şehir içi denetimler olmadığı için arkadaşlarını toplayarak, vakıf, dernek gibi kurumlara belgesi olmadan tur rehberliği yapıyor. Kaçak olarak bu işi yapan insan öncesinde buralarla ilgili bir şeyler okuyor veya öncesinde buralarla ilgili bir tura katılıyor. O turdan öğrendiği bilgilerle rehberliğe soyunuyor. Bu yapılan yasal değil. Rehberler, tabipler odası gibi barolar gibi resmi bir meslek odasına bağlıdır.

Odaya kayıtlı olmayan hiçbir rehber rehberlik yapamaz. Üyelerimizi her yıl odaya gelir o yılki çalışma belgesini alır. Eğer çalışma belgesi güncel değilse kullanamaz. İzmir’de bin 250 rehberimiz var. Bu insanların 900’ü aktif olarak çalışıyor. Yaşlı olan rehberlerimiz çalışamıyor. Belgesini kaybetmek istemiyor. Aidatlarını ve yıllık kayıtlarını yaptırıyor. Odamızın üyeliği devam ediyor ancak çalışmasını donduruyor.

Bunun da 7 yıllık bir süresi var. 7 yıl sonra tekrar aktif olmak zorunda. Eğer tekrar aktif olmazsa rehberlik yapamıyor belgesini alamıyor. Eylemsiz bir rehber 7 yıl ara verdikten sonra bilgisini unutabilir ya da güncel bilgilerde uzak kalmış olabilir. Rehberlik mesleği her zaman güncellenmesi gereken bir meslektir” diye konuştu.

Kaçak rehberler mesleğe zarar veriyor

Profesyonel tur rehberlerin her yıl belgelerini güncellemek zorunda olduğunu vurgulayan Ayça Kesici, “Örneğin 2024 yılı belgesi ile 2025 yılında çalışamaz. Hiçbir örenyerine giremez. Efes gibi güvenliği hat safhada olan yerlere bu kaçak olarak rehberlik yapanlar giremez ama daha küçük yerlerde yapıyorlar. Basmane turu, Kemeraltı turu yapabiliyorlar. Kaçak birçok gruplar türedir. Herkes rehberliğe soyunmaya başladı. Bizim tepkimiz buna.

Nasıl belgesi olmayan bir doktor ameliyat yapamazsa rehber belgesi olmayan da rehberlik yapamaz. Bu insanlar kendilerini rehber olarak tanıtıyor. İnsanlar da bu rehberin belgesi olup olmadığını sormuyor. Kaçak olarak rehberlik yapanlarla şehir turuna katılanlar ‘rehberimiz çok kötüydü’ diyerek odamıza şikayette bulunuyor. İsmini sorduğumuzda sistemde o isimli bir rehberin olmadığıyla karşılaşıyoruz. Müşteri memnun kalmayınca rehberlerin imajını zarar veriyor” dedi.

Kemeraltı, Basmane Buca ve Bornova’da şikayetler geliyor

Kaçak rehberleri daha çok Kemeraltı ve Basmane yanı sıra Buca ve Bornova’da görüldüğünü aktaran Kesici, “En çok sıkıntı çektiğimiz konulardan başında kaçak rehber sorunu geliyor. Bu bölgelerde görev yapan profesyonel rehberlerden şikayet geliyor. Buca’daki köşkleri yerleri anlatmak için yıllarca emek verip eğitim alan rehberler var. Profesyonel rehberin turuna müşteri olarak katılıyorlar. Rehberden bilgileri alıyor.

Sonra kendi arkadaşlarını, mahalle sakinlerini topluyor rehberlik yapmaya çalışıyor. Kulaktan dolma bilgilerle bu işi yapıyor. İyi bir rehber bulunduğu yere gelmek için 10 yıllık emek veriyor. Yüzlerce kitap okuyor araştırma yapıyor. Önemli bir eğitimden geçiyor ama kaçak rehber profesyonel rehberin bilgisini alıp kullanıyor” ifadelerini kullandı.

Influencerlar da kaçak rehberlik yapıyor

Genellikle sosyal medya üzerinden müşteri bulan kaçak rehberler arasında Influencer olarak bilinen sosyal medya fenomenlerinin de yer aldığına dikkat çeken Kesici, “Kaçak rehberler daha çok sosyal medya üzerinden bunun duyurusunu yapıyor. Sosyal medya fenomenleri de bunu yapıyor. Çok takipçili fenomenler takipçilerini duyuruyor. Bu insanlarla tanışmak için tura gidenler oluyor. Rehber değil bir sosyal medya fenomeni. Influencer tur yapıyor. Sırf o fenomenle tanışmak isteyen insanlar tura katılıyor. O da bundan bir gelir elde ediyor” dedi.

Vergi cezası verilecek

Şehir içi turlarda kaçak rehber sorununu İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürü Dr. Sadık Doğruer’e ilettiklerini belirten Kesici, “Belge toplamamız istedi. Kaçak rehber olarak çalıştığı sırada tespiti yapılıp fotoğraf ve video olarak belgelememizi istedi. Bir dosya eşliğinde şikayette bulunmamızı istedi. Bu insanlar vergisi iş yapıyor ve haksız kazanç elde ediyor. Vergiye dahil olmayan bu insanları tespitini yapacağız. Belgeli olarak bu işi yapanları tespit ettiğimizde cezalar verilecek. En azından vergi cezası verilecek” diye konuştu.