Hüzünlü bir yıldönümü daha...

Gecen yaz sezonu iyi geçtiği için, yazacak pek bir şey yoktu. Araştırma yapmadan gelecek sezonu yazmak da istemedim. Sonra aklıma birşey geldi.... Tarih…

Turizm Aktüel 31/12/2019 23:40

Celal UYSAL

Bundan sonra her pazartesi turizmaktuel.com 'da yazacağım. Uzun zamandır yazmadığımdan, ne yazayım diye uzun uzun düşündüm. İlk yazımın konusu ne olmalıydı, nerede kalmıştık?

Tarihi nasıl unutabilirdim ki? 1996 yılı şubat ayının ilk haftasıydı. O kara günü hiç unutamıyorum. 07 Şubat sabahı televizyonda haberler vardı. Birgen Air'e ait uçak, 06 Subat 23.47 'de Puerto Plata - La Union International Airport'tan kalktıktan birkaç dakika sonra düşmüştü. Bugün o kazayı hatırladım. Aradan 16 yıl geçtikten sonra bile, tekrar aynı hüznü yaşadım.

6 Şubat 1996 tarihinde, Birgen Air'e ait 301uçuş nolu Boeing 757 tipi uçak, Dominik Cumhuriyeti'nden havalandıktan (Uçak havalanırken yaklaşık 80 Knot hıza geldiğinde arıza ortaya çıkıyor. Ama pilot uçuşu iptal edip geri dönmüyor. Normalde iptal edilmesi gerekiyor.

Tabii uçuş ekibi 3 haftadır evlerinden uzakta olduğu için, bir an önce evlerine gitmek istiyordu) 5 dakika 37 saniye sonra, sadece 21 km kuzeyde bulunan Atlantik Okyanusu’na çakılıyor. Sonunda kazaya, açık bırakılan pitot tüplerinin neden olduğu anlaşılıyor. Söz konusu pitot tüplerini anımsatacak olursak, sol altaki 2 çıkıntı olarak söyleyebiliriz.

Bu tüpler, havanın basınçını ölçerek uçağın hızını knot olarak göstermeye yarıyor. Bu tüplerin, yerde bakımdayken kapatılması gerekiyor. Ne yazık ki uçak, Dominik'te 3 hafta beklemiş ve tüpün açık olan bölümünden özel bir tür eşek arısı tüpün içine girerek yuva yapmış. Bu da tüplerin tıkanmasına neden olmuş. Bu da, pilotların hızı yanlış okumalarına ve otomatik pilotun şaçmalayıp uçağı stall durumuna getirirerek çakılmasına sebep olmuş.

Çok ilginç ki kokpit teki 3. pilot uçağın burnunun stall duruma geldiğini Avonics'lere bakarak anlamış. Sonra da pilotu uyarmış ama, ast-üst muhabbetinden dolayı sadece uyarmakla kalmış. Durumu anlayan 2. pilot da müdahele etmemiş.

Ses kaydı dinlendiğinde, kokpit ekibin ne derece yanıldığı,durumdan habersiz olduğu çok acı ve üzüntü verici bir şekilde ortaya çıkıyor. Bir düşünün, uçak tırmanışta ve bir yandan yüksek sürat ikazı verirken, bir yandan da lövye düşük sürat uyarısı ile sarsılıyor.

Göstergelerle sesli uyarılar arasında kaybolan ekip(situational awareness), durumu farkettiğinde iş işten geçmiş oluyor. Stalla giren bir boeing - 757 uçağını kurtaracak kadar irtifa yoktur.

Kaptan Pilotun hataları :

* Uçak havalanırken yaklaşık 80 knot hıza geldiğinde arıza ortaya çıkıyor ama pilot uçuşu iptal edip geri dönmüyor. Normalde uçuşun iptal edilmesi gerekiyor. Uçuş ekibi 3 haftadır evlerinden uzaktaydılar ve bir an önce evlerine gitmek istiyorlardı.

* Karakutu incelemelerinden sonra uzmanların görüşü, olaya ilk olarak, 2'nci pilotun arkasında oturan ve en deneyimsiz diye tabir edilen 3'üncü pilotun uyanmış olduğudur. Kendisi kaptan pilotu, uçağın burnunun fazla havada olduğunu gösteren ADI aletine bakmasını söyleyerek uyarmıştır. Uzmanlara göre, kendisi de uçağı kontrol edebilecek ekipmana sahiptir ve eğer kontrolü ele alsaydı, 189 kişi bu kazada hayatını kaybetmeyecekti.

Bu ast - üst durumunun hala ciddi şekilde devam ettiği biliniyor. Böyle kazayla sonuçlanabilecek durumlarda havacılık kuralları kesin müdahale gerektiriyor. Buna rağmen bu kazada yardımcı pilotların çekinerek olaya müdahalede geç kaldıkları anlaşılıyor.

Boeing – 757’nin karıştığı en kötü kazayı yaşayan havayolu şirketi, ne yazık ki BIRGEN AIR oldu. Bu kazadan sonra, dünyada bütün Boeing uçaklarında modernizasyona gidildi. Düşen uçak şimdi, okyanusun 2 km dibinde yatıyor .

Bu kazada 13 Türk mürettebat ile çok sayıda Alman yolcu hayatını kaybetti. Hepsi huzur içinde yatsın.

http://img531.imageshack.us/my.php?image=tuerkucakkazasisonkonuswr4.flv

http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19960206-0 Kaza raporu (ingilizce) .

http://farm3.static.flickr.com/2013/2270430595_55110ace0f.jpg?v=0 Kazaya sebep olan tupler .

http://www.rvs.uni-bielefeld.de/...cvr-birgenair.html Ingilizce cvr transcript .

Birgen Air Flight 301 National Geographic Belgeseli - Turkce Altyazili

http://www.youtube.com/watch?v=thBZSdjUkO0&feature=endscreen&NR=1

http://www.youtube.com/watch?v=tK5rtrrzfJs&feature=endscreen&NR=1

http://www.youtube.com/watch?feature=endscreen&NR=1&v=Qi-2MlW8YxM

http://www.youtube.com/watch?v=GwpWaSiJHYo&feature=endscreen&NR=1

http://www.youtube.com/watch?v=Hem5P1xc8NE&feature=endscreen&NR=1