Dünya, Muğla'da bulunan hazineyi görmeye gelecek...

Bakan Günay, Muğla’nın Milas İlçesi’ndeki Zeus Karios Kutsal Mabedi’nde geçen hafta kaçak kazı yaparken ortaya çıkarılan tarihi eserleri incelemek üzere bölgeye geldi. Muğla Valiliği’nde konuyla ilgili bilgiler veren Bakan Günay, tarihi eserlerin çıktığı bölgede bir müze kurulabileceğini ve eserlerin yerinde sergilenebileceğini söyledi.

Turizm Aktüel 31/12/2019 23:40

Son 100 yılın en önemli keşfi yerinde sergilenecek. Muğla'da gezi ve incelemelerde bulunan Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, bakanlığın çalışmaları ve kazılarla ilgili bilgiler verdi. Milas'ta bulunan tarihi eserlerle ilgili de açıklama yapan Bakan Günay, bulguların olduğu yerde bir müze kurulacağını kaydetti. Bakan Günay, “Muğla turizmi bizim için son derece önemli ve çok özel. Turizmde ülke olarak dünya ortalamasının üstündeyiz. Ülke olarak geçen yıla oranla yüzde 8, Muğla olarak ise yüzde 13'lük bir artış var. Turizmde daha fazla gelir elde etmek için çeşitlendirme yapılmalı. Bunun için çalışmalarımız sürüyor.

Sadece deniz, kum ve güneş turizmine değil kültür turizmi, folklor değerleri, golf turizmi, sağlık turizmi, kış turizmi ve kongre turizmi yapmalıyız. Ege ve Güney Ege bölgesine yatırımlarımız sürüyor. İki yeni yat limanı açtık bir kongre turizmi için merkez açmak üzereyiz. Ege bölgesini Türkiye turizminde hak ettiği yere getireceğiz. Bölge kültür hazinesi durumunda. Milas'ta önemli bir bulgu var. Onu incelemek için geldim. İstanbul’daki İskender Lahtinden daha önemli olduğu söyleniyor. Ben de yerinde incelemek istedim. 2500 yıl öncesine ait çok değerli eserler var. Bazı eserlerin kaçırıldığı konusunda bize gelen duyumlar var. Böyle iddialar var. Emniyet yetkilileri ve uzmanlarımızla inceleyerek konuyu araştıracağız” diye konuştu.

MİLAS’A BÖLGE MÜZESİ...

Milas'ta tarihi eserlerin çıktığı bölgeyi müze haline dönüştürebileceklerini kaydeden Bakan Günay “Çıkarılan eserleri inceleyeceğiz. Bulguların olduğu yerde sergilenmesi daha uygun oluyor. Yurtdışında böyle müzeler var. Biz de Milas'ta bir bölge müzesi oluşturabiliriz. Bulgular olduğu yerde sergilenebilir. Bununla ilgili ön araştırmayı başlattık” dedi.

“YATIRIMDA AYRIM YAPMADIK”

Bakan Günay, altyapı çalışmalarına önem verdiklerini vurgularken, “Muğla'ya hiçbir ayrım yapmadan geçtiğimiz yıl altyapı çalışmaları için 15 milyon lira aktardık. Bu yıl da yatırımlarımız sürecek. Bodrum'a katı atık tesisi yapılacak. Turizmde sürdürülebilirliği sağlamak için çalışıyoruz. Mavi bayrak sayısı çok olan bir Muğla oluşturmak istiyoruz. Altyapıya önem veriyoruz” diye konuştu.

KAZI BAŞKANLARINA MERCEK...

Kazılarla ilgili yeni düzenlemeler yapılacağını da aktaran Günay, “Türkiye genelinde tüm kazılar rutine bağlanmış. Kazı başkanları 15 gün kazı alanına geliyor, gezip gidiyor. Kazıları durdurmayacağız, ancak irdeleyeceğiz. Yeni bir kazı formu oluşturuyoruz. Kazı çalışma düzeni oluşturacağız. İlk etapta ön hazırlık yapılacak, arazide birkaç ay kalınacak. Çevre koruma önlemleri alınacak. Kazı başkanı ve kazı ekibi yaz sezonunun tamamını bölgede geçirecek. Kazılara genel bütçeden ayrılan payı planlama ve maliyeden alınan ek ödenekle 40 kat yükseltiyoruz. DÖSİM gelirleri kazılara aktarılacak. Geçtiğimiz yıl kazılara genel bütçeden 500 bin lira ayrıldı. Biz bunu 24 milyon liraya yükselttik. Bu yıl da kazılara 25 milyon lira ayırdık. Ayrılan kaynakların takibini yapıyoruz” dedi.

KAZI MAKALELERİ TÜRKÇE DE YAYIMLANACAK...

Bakan Günay, yabancı kazı başkanlarının makaleleri bir yabancı dilin yanında Türkçe de yayınlamaları zorunluluğu getirdiklerini belirterek, “Yabancı kazı başkanları makalelerini kendi dillerinin haricinde bir de Türkçe yazmak zorunda. Türkçenin bilimsel gücünü arttırmayı hedefliyoruz. Bazı bölgelerde 20-25 yıl kazı yapan başkanlar var. Bu başkanlarının uzun yıllar nedeniyle hem yorulma hem de heyecanlarını kaybetme durumları olabiliyor. Performans değerlendirmesi yapacağız. Kazı başkanlarını onursal başkan ilan ederek genç arkadaşları getireceğiz. Bu uygulamaya da başladık. Önemli olan her kuruşumuzun ve her anımızın bu topraklar ve bu dünya için daha iyi değerlendirilmesini sağlamaktır” diye konuştu.

KAÇAK KAZIDA BULUNAN LAHİTİ İNCELEDİ...

Muğla’nın Milas İlçesi’nde yaklaşık 10 gün önce define avcıları tarafından bulunan ve yağmalandığı saptanan Karia Satrabı Mousolos’un babası Hekatomnos’a ait 2400 yıllık mezarda incelemelerde bulunan Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’a Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Murat Süslü, Vali Fatih Şahin, Milas Kaymakamı Bahattin Atçı, Muğla Emniyet Müdürü Kadir Ay ve Milas Müze Müdürü Erol Özen eşlik etti. Günay, lahit alanına gelişinde kendisine bilgi vermeye çalışan Müdür Süslü’ye “Madem burada böyle eserler çıkıyor, neden burada daha önce kamulaştırma çalışmalarını gerçekleştirmediniz” diye sordu. Süslü’nün ise sessiz kaldığı görüldü.

Bakan Günay, daha sonra üzerine tulum giyerek beraberindekilerle yerin altındaki lahit mezara inip yaklaşık 35 dakika kaldı. Süslü ve Yılmaz’dan bilgiler alan Bakan Günay’ın lahit mezardan çıkışı sırasında çok terlediği görüldü.

“KEŞKE DEFİNECİLER DEĞİL, BİZ BULSAYDIK”...

Milas’ta bulunan bu lahitin, Arkeoloji Müzesi’nde çok önemli ve tarihi değeri çok yüksek olan İskender lahitinden daha büyük olduğunu gördüğünü belirten Bakan Günay şunları söyledi:

“Lahitin üzerindeki mermer işçiliği çok özenli, itinalı ve ustaca yapılmış. Kabartmalarla dolu. Yine lahite giden mermer yol ve tünel üzerindeki resimler de büyük itina ve özenle yapılmış, altın varakla kaplanmış. Lahitin bulunduğu alanda bir tapınak ve akrepol bulunduğunu düşünüyoruz. Önemli olan burada birkaç yıldan beri gizli bir çalışmanın sürdürülmüş olması. 1 metre 80 santimden fazla olan mermerler teknolojik aletler, matkaplar kullanılarak delinmiş, odalar aranmış, çevrede sondaj çalışmaları yapılmış, lahit odası içerisinde bir takım eşyalar varsa onlar da alınmış.

Buradaki tarihi önemi çok büyük olan eserin ortaya çıkarılması için gerekli çalışmaları hızla başlatacağız. Bir yandan da önceki kanunsuz çalışmalarla ilgi ciddi bir inceleme gerçekleştireceğiz. Kazı çalışmaları sonunda sadece Milas çapında değil Türkiye ve dünya çapında bir metropol çerçevesinde arkeolojik alana ulaşacağımızı ve burada hem bir arkeolojik park, hem de yeni bir müze yapma olanağı bulabileceğimizi söyleyebilirim. Ama temenni ederdim ki bu bizim kazılarımızda ortaya çıksın. Türkiye’nin ve dünyanın bir çok yerinde tarihi eserler gördüm böylesine rastlamadım gerçekten çok büyülendim.”

“SOYGUN ÇOK BİLİMSEL YAPILMIŞ”...

Bu soygunun sıradan olmadığını, organize şekilde gerçekleştirildiğini savunan Bakan Günay, “Yapılan adli soruşturma safhasından soygunun bilimsel çevrelerden destek de alınarak yapıldığını anladık. Büyük bir organize hırsızlık vakası, bir yandan bunun da peşindeyiz. Bir yandan da kazı ve kamulaştırma işlemlerini hızlıca sürdüreceğiz. Jandarma ve emniyet güçleri olayın uluslararası boyutunu da inceliyor yeni tutuklamalar olabilir. Aşağıda yaptığım incelemede lahitten, lahit odasından ve tünelden çok etkilendim. Kültür turizmi ve arkeoloji ve tarih meraklılarını bölgeye getirmek açısından büyük bir olanakla karşı karşıyayız. En azından bir süre dünyanın ve arkeoloji bilim dalının dikkatleri burada olacak. Bu nedenle bu tür soygunlarla ilgili olarak kim ne biliyorsa ne duyduysa herkesin bildiklerini bizimle, yetkili birimlerle paylaşmasında bu eserlerimizin korunması için çok büyük ihtiyacımız var” diye konuştu.

YERİN 13 METRE ALTINDA 2 METRELİK DEV MATKAPLARLA ÇALIŞMIŞLAR...

Bakan Günay’ın Milas’a gelişinden önce özel izinle lahit mezara giren DHA muhabirleri, yaklaşık iki yıl süren soygunun izlerini ve eşsiz tarihi eserleri görüntüledi. Yerin altında 5 metre derine indikten sonra 2 metre kalınlığındaki mermeri matkapla delerek 80 santim çapında delikten içeri girdikten sonra 12 metre uzunluğundaki koridordan geçerek lahit odasına ve Kral Hekotomnos’un mezarına ulaşıldığı görüldü. Lahit mezarın içinin tamamen talan edildiği, kemiklerin ve cenaze töreni sırasında içerisinde bulunan değerli eşyaların yok olduğu belirtildi. Soyulan lahitin içerisinde 2 metrelik dev elektrikli matkaplarla çalışıldığı, yerin 13 metre altına elektrik çekildiği ve çalışmaların günlerce, haftalarca sürdüğü ifade edildi. Lahitin duvarında, altın varaklarla çizilen, yerel yöneticilerin ve komutanların Kral Hekotomnos’a bağlılığını ifade eserler dikkati çekti. 2400 yıllık tablo gibi eserlerin lahitin mermeri üzerindeki görüntülerinin günümüze kadar sağlam kaldığı görüldü.

Bu arada, Ankara, Akdeniz ve Muğla üniversitesi arkeoloji bölümlerinden gelen bilimadamları mezarda incelemelerde bulundu. Bilimadamları lahit üzerindeki resimler ve kabartma heykellere hayran kaldı.

MEZARIN ÖZELLİKLERİ...

2 metre 75 santim uzunluğunda, 2 metre 15 santim genişliğinde 1 metre 85 santim yüksekliğinde devasa ve birinci sınıf mermer işçiliğiyle dört yüzü birden kabartmalarla işlenmiş olan oda mezar günümüzden 2400 yıl önceye ait. Bu oda mezarında üzerinde bir tapınak söz konusu. Eserin en ilgi çekici kısmı ise adına Bodrum'da dünyanın yedi harikasından birisi olan mozolenin yapıldığı Karia Satrabı Mausolos’un babasının mezarı olarak yapılmış bir kral mezarı. Son derece itinalı olan işçilik duvarlardan da görünmekte. Buralarda zaman zaman altın bezemelerde var. (DHA)