Bakanlık 1500 otele ceza kesti

Konuyla ilgili bir açıklama yapan La Pigna Hotel-SPA Genel Müdürü İzzettin Yurtsever, şunları söyledi:

"Otellerin sürdürülebilir turizm aşamaları uygulamaları bilindiği gibi ülkemizde birkaç akredite kuruluş tarafından yürütülmektedir. Oteller bu şirketlerle aynı çevre danışmanlığı, iş sağlığı ve güvenliği gibi ticari bir işbirliği içinde bulunmaktadır. Dolayısıyla bu şirketler denetlemelerinde yol gösteren ve tavsiye eden çevreci bir yaklaşım içinde bulunmakta ve belirlenmiş sürdürülebilirlik kriterlerinde biraz da sektörde uygulamanın zorluğu, isteksizlik ve acemilik gibi nedenlerle de işletmelere sorumlulukları konusunda toleranslı davranma ve formalitelere uyarlama yapma şeklinde bir misyon üstlenmiş görünümündeler.

Cezalara neden olarak yapılan en büyük yanlış uygulama ve otelciler aleyhine haksızlık; otellerin önceden resmi kurum yetkilileri tarafından uyarılmamaları ve denetleme yapan bu akredite şirketleri de  otelleri sertifikaların bitiş tarihinden önce başvurularını yenilemelerini istemelerine karşın yoğun denetleme trafiği nedeniyle denetleme tarihinin sertifika geçerlilik tarihini geçmesine neden olmuşlar ve bu hatalarından dolayı bir sorumluluk üstlenmeyerek otellerin cezaya maruz kalmalarına sebep olmuşlardır. Oysa bu denetleme şirketleri belirli bir tarihten sonra başvuruları kabul etmeyecekler veya TGA’yı yoğunluk nedeniyle sürenin uzatılması konusunda ikna etmeleri gerekirdi.

Otellerin aldığı cezalar neden gündeme gelmedi?

TGA ve Bakanlık 13.09.2024 de yayınladığı bildiri ile adeta sertifika süresinin geçmesini fırsat bilerek otellere Maliye Bakanlığı'nın ek kaynak yaratılmasına uygun olarak sorgusuz sualsiz cezalar kesmiş bulunmaktadırlar. TGA ve Denetleme şirketleri nezdinde cezanın iptali için başvuran çok sayıda otelciler karşılarında muhatap bulamamış ve tahakkuk eden bu cezayı ödemeye mahkum edilmişlerdir. TGA Genel Müdürü'nün de bu dönemde görevden alınması ile ilgili bir çok spekülasyonlar var.

Otelciler Birlikleri ve Otel Yöneticiler Dernekleri de üye otellerini bu konuda savunamamışlar ve bu cezalara karşı sessiz kalmışlardır. Medyada bu konuda hiçbir haber çıkmamış ve adeta ceza hakkında kamuoyunun bilgilendirilmesi istenmemiştir. Otelciler bir de Sürdürülebilir Turizm denetlemelerinde birçok zorluklarla karşılaşmış ve istenen evrakların temininde şayet danışman tutmamışlarsa çok zor durumda kalıp, istenen dökümanları sağlayamadıklarından majör ve minör uygunsuzlara maruz kalmışlardır.

Büyük oteller sürdürülebilir turizm için dışarıdan anlaşmalı danışman veya kendi bünyesinde yetkin bir personel bulundururken, çoğu daha küçük ölçekli işletme çevre danışmanı bulundurma zorunluluğu da olmadığından yetkin olmayan kendi personellerinden veya yöneticilerinden birine bu sistemi yürütme görevi vermektedir. Karbon Ayak İzi ve Sera Gazı Takibi için hesaplama hemen hemen hiçbir otelin kendi bünyesinde yapabileceği bir iş olmaktan çıkmıştır. Karbon ayak izi ve sera gazı takibi çoğu çevre danışmanlarının dahi yapmaya yetkin olmadığı bir konu olmuştur.

Cezayı ve uygunsuzlukları alan oteller, çevre danışmanlarına çok büyük bir bedel ödemek durumunda kaldılar

Cezayı ve uygunsuzlukları alan oteller,  karbon ayak izi ve sera gazı takibi gibi tabloları çıkaracak fırsatçılık yapan çevre danışmanlarına çok büyük bir bedel ödemek durumunda kalmışlardır. Kaldı ki bu çevreci danışmanların yetkin olmadığından çıkaracakları tabloların ne kadar sağlıklı olduğu da tartışılır. Sürdürülebilir Turizm yiyecek ve içecek israfına, enerji ve su israfına ve tek kullanımlık plastik ürünlere şiddetle karşı olmasına karşın bugün ülkemizde gitgide yaygınlaşan her şey dahil konseptleri israfın zirvesini yaparak büyük bir tezat teşkil etmektedir.

Büyük ölçekli ve marka olmuş veya o imajı yaratmak isteyen büyük oteller ise temeli israfa karşı olan bu sisteme genişletilmiş her şey dahil konseptleri ve lüks de sınır tanımayan şahsileştirilmiş hizmetleri ile büyük bir tezat teşkil etmekte, buna karşın eğitimler ve kullandıkları pahalı teknolojilerle kişi başı tüketimleri azaltan bazı otomatik sistemleri kurarak bu çelişkiyi örtmeye ve çevreci bir görüntü vermeye çalışmaktadırlar.

Sürdürülebilir Turizm Denetleme Şirketlerinin ve danışmanlarının otelcilikten ziyade diğer endüstri konularında uzman olmaları ve genellikle bu denetimlerin tek kişi tarafından ağırlıklı masa başında bir günlük mesai içerisinde tamamlanması sonucu elbette etkin ve yetkin bir çalışmadan söz edilemez. Buna paralel olarak otellerin yapmış oldukları sürdürülebilir turizm raporlarının güvenilirliğini tartışmak hiç de yanlış ve haksız bir önerme değildir.

Düşünün otel odalarında, restoranda, genel alanlarda, personel alanlarında su, elektrik, yiyecek gibi israflar için uyarıcı ve teşvik edici yazılar ve görsellerin konmasını isteyen Sürdürülebilir Turizm denetçisi otel yetkilisinden yüzlerce sayfa raporları, eğitim dosyaları, msds’leri, tanımları, anketleri, belgeleri, excel raporları,misafir ve personel memnuniyetleri ve şikayetleri, prosedürleri, bitki ve kimyasal envanterleri,analizleri vs döküm olarak istemekle amacına aykırı olarak çok büyük boyutta kağıt israfı oluşumuna seyirci kalmaktadır.

Oteller her yıl bu sertifikalarını yenileyebilmek için kendilerine dayatılan gerçekçi olmayan hedefler koyuyor

Oteller her yıl bu sertifikalarını yenileyebilmek için Sürdürülebilir Turizmin beklenti ve isteklerini karşılamak amacıyla kendilerine dayatılan gerçekçi olmayan hedefler koymakta ve bu ölçülebilir olması istenen hedefleri tutturmaya yönelik süsleyici açıklama ve azaltılmış rakamlardan oluşan analiz ve tablolar sunmaktadır.

Hemen hemen hiç bir otelin tek kullanımlık sarf malzemelerinde, hatta katı atıklarında gerçek rakamları göremezsiniz. Satın alınan teneke yağ, koli, bidon vs  ürünlerin stoklara girdiği kadar çıktığını veya depoda bulunduğunu belgelerle kanıtlayamazsınız. Çöpe atılan veya kayıt dışı firmalara satılan veya ihtiyacı olan personele dahi bedelsiz verilen bu malzemelerin tam kaydını tutamazsınız. Yüzlerce kağıt, metal, plastik bazlı sarf malzemelerden sadece  birkaç buklet malzemesi, karton ve plastik bardak ile pipeti tüketim listesinde görürsünüz.

Oysa Sürdürülebilir Turizm denetçisinin işletmeden talep ettiği bu belgeler direkt ekranda otelin muhasebe, ön büro ve diğer sistemlerine kaydedilmiş işletim programlarından baskı israfı yapmadan dijital ortamda görüntülenmiş belgeler olsa aylık cost raporları, stoklar, aylık faaliyet raporları, sosyal medya yorumları incelense, personelle birebir görüşmeler yapılsa ve mizana bakılsa hangi tüketiciden hangi malzemeler ne kadar satın alındığı, ne tür memnuniyet ve şikayetler olduğu görülecek ve denetleme çok daha anlamlı olacaktır.

Ticari amaçlı denetleme sistemi yerine Bakanlığın bünyesinde görev alan otelcilik konusunda uzman kişiler denetim yapmalı

Ticari amaçlı denetleme sistemi yerine Bakanlığın bünyesinde çevre, gıda, inşaat ve makine mühendisliği ile otelcilik konusunda uzman birkaç kişilik ekip ile yılda bir en az 2-3 gün sürebilecek şekilde bu otellere hem de habersiz yapılacak denetlemelerde sürdürülebilir turizm kapsamını daha da genişleterek otelin turizm belgesinde belirtilen oda sayısı, outletler, salonlar ve eğlence ünitelerinde izinsiz bir düzenleme ve değişiklik yapıp yapmadıklarını da incelemelidirler.

Otelci taahhüt ettiği hizmetleri ve üniteleri turizm işletme belgesi aldıktan sonra sürdürmemekle işin başında sürdürülebilir turizmi yanlış karar ve göstermelik alt yatırımlarla sekteye uğratmakta olduğunun örneklerini hep birlikte sıkça görmekteyiz. Ayrıca otele ait tüm tesisatlar, depreme dayanıklılık ve yangın sistemleri dahil bakım sözleşmelerinin yüzeysel ve eksik olabileceğini de dikkate alarak mülk yönetiminin de sürdürülebilirliği yerinde inceleme yapılarak denetlemelidirler.

Tesis bu durumda hijyen, haccp, safety, security, istihdam kalitesi, personel planlaması, sosyal haklar, kültürel zenginliklerin öne çıkarılması, fiziki bütünlük, çevresel etki, biyo çeşitlilik, yerel halkla iletişim sonuçları, misafir memnuniyeti, bina ve makine bakımı gibi tüm alanlarda denetlenecek ve otelin yönetim kuruluna veya iş sahibine de elbette ücreti karşılığında  ve sonuçları ile itibariyle uyarı ve yaptırımların da söz konusu olacağı esaslı bir rapor sunulmuş olacaktır.  Tabii ki bu sonuç raporu Bakanlık kayıtlarında daha sonraki denetimler için hazır bulundurulacaktır.

Bugün otellerin sürdürülebilir yönetim sistemleri ve raporlarına baktığımızda denetimin daha kontrollü olmasını sağlamak amacıyla aynı sınıf ve kategorideki otellerde bile bir standart olmadığını , her bir tesisin kendini çevreci göstermeye yönelik politikalar ve raporlar düzenlediğini görmekteyiz.

2017 de kaleme aldığım "Bakanlık ile Oteller arasında İletişim Köprüsü Kurulmalı’’ yazımda önerdiğim iletişim portalında Denetleme Modülü ve Sürdürülebilir Çevre modülünde belirttiğim gibi bugün Sürdürülebilir Turizm denetlemesinde yüzlerce sayfa belgeleri tek tek çıkarıp masaya yaymak yerine , Mavi Bayrak Uygulamasında olduğu gibi otele bir şifre verilerek dijital ortamda online kayıt yapılmalı ve otel sürdürülebilir turizmin istediği resmi belgeleri, raporları, hedefleri, analizleri standart döküman üzerinde işleyip sisteme girmeli ve aşama aşama ilerleyerek kaydı tamamlamalıdır.  Tesisin Sağlık Bakanlığı ve Tarım Bakanlığı denetimleri de Sürdürülebilir Turizm sistemine aktarılabilmeli ve tesisin durumu izlenebilmelidir.

Böyle olduğu taktirde otelci eksik evrak ve işlemlerini sistemden görerek tamamlamış olacak ve denetçi de denetleme esnasında sürprizlerle karşılaşmadan işi çok daha kolaylaşarak tesis hakkında önceden bilgi sahibi olacak ve fiziki denetime, birebir denetime daha fazla vakit ayırabilecektir.