TOBB Turizm Meclisi'nden TÜRSAB'ı eleştiren açıklama

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Türkiye Turizm Meclisi'nden yapılan açıklama şu şekilde:

KAMUOYUNA DUYURU

Bilindiği gibi, Türkiye Seyahat Acentaları Birliği’nin (TÜRSAB) Booking.com’un aleyhine açmış olduğu dava sonucunda, öncelikle “En İyi Fiyat Garantisi” sunumu nedeniyle Rekabet Kurumu tarafından rekabete aykırı olarak değerlendirilerek para cezası verilmiştir. Diğer yandan, Türkiye Seyahat Acentaları Birliği’nin, Booking.com’un yaptığı faaliyetin seyahat acenteciliği faaliyeti olduğu talebi üzerine yapılan başvuru, İstanbul 5. Asliye Ticaret Mahkemesi’nde 2015/1174 Esas dosya üzerinden görüşülmüş olup, mahkeme verdiği ara karar neticesinde booking.com Türkiye’den Türkiye’deki otellerin satışını durdurarak sayfasını kapatmıştır.

Mahkeme kararında görüleceği üzere, Booking.com’un faaliyetini önleyici bir karar henüz oluşmamıştır. Sadece 2. Maddede Booking.com’un, Türkiye’de yerleşik otel konaklama tesislerinin pazarlanması ve pazarlanmasına aracılık edilmesi faaliyetlerinin durdurulmasına ve bu konuda Bilgi Teknolojileri Kurumu’na yazı yazılmasına karar verilmiştir. Karardan anlaşıldığı üzere, Türkiye’de faaliyet gösteren turizm ve konaklama işletmelerinin mağdur olacağı ortaya çıkmaktadır. Yapılan incelemede, Türkiye’den yurtdışındaki konaklama işletmelerine, yurtdışından da Türkiye’deki konaklama işletmelerine ulaşılabildiği görülmektedir. Booking.com, sadece Türkiye’den Türkiye’deki konaklama tesislerine erişimi kapatmıştır.

Bilindiği gibi, Booking.com ve benzeri sanal ortamda satış yapan işletmeler, konaklama işletmelerine serbest fiyat belirme hakkı vermiş olup, bu fiyatlar üzerinden anlaşılan oranda komisyon almakta ve müşteriler de ödemelerini doğrudan rezervasyon yaptıkları konaklama tesislerine yapmaktadırlar.

Ayrıca, Booking.com özelinde ülkemiz ile Avrupa Birliği ülkeleri arasındaki Gümrük Birliği Anlaşması kapsamında çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması uyarınca vergi kaybına dönük hususun olmadığına inanılmaktadır.

Diğer yandan, bu tür platformlar kendilerini tanıtma olanağını bulamayan küçük işletmelerin online pazara çıkmasını sağlamış ve doğrudan müşteriye ulaşımını kolaylaştırmıştır. Bilindiği gibi, turizmin temel yolu işletmeye ulaşmaktır. Bu kapsamda, bu tür platformların önemi, ekteki sunumda da görüldüğü gibi her 5 satışın 1’inin online olduğu düşünüldüğünde daha da iyi anlaşılmaktadır. Bu oranın gelişen teknoloji çerçevesinde daha da artacağı beklenmektedir.

Bilindiği gibi, online satış sistemleri sadece seyahat acentacılığında değil tüm tüketim alanlarında kullanılmakta olup, dünya ticaretini kolaylaştıran ve en ücra köşelere kadar ulaştıran bir sistem ağına bürünmüştür. Burada önemli olan hukuki alanın oturtulmasının yanında, tüketicinin memnun edilmesi ve mağdur edilmemesidir. Esasen, düzenlemeleri bu yönde yapmakta yarar vardır.

Bu kapsamdan hareketle, söz konusu uygulamanın 1618 sayılı Yasa’nın ilgili hükümlerinin tüketiciye yönelik olduğu düşünülmektedir. Mahkemenin koyduğu tedbir kararınca bu uygulamadan mağdur olan işletmelerimizin tazminat talep etme haklarının bulunduğu aşikardır.

Ayrıca, online sitelerden rezervasyon yapan kişilerin muhatabı rezervasyon yapılan otellerdir. Burada, hiçbir şekilde rezervasyona aracılık eden platformlar taraf değildir. Dolayısıyla, 1618 sayılı Yasa’nın seyahat acentalarının yapacağı işlere mahsus hükümlerini taşımamaktır. Bu nedenle, söz konusu uygulama seyahat acentacılığı faaliyeti olarak değerlendirilmemekte, gelişen teknolojilerin ortaya çıkardığı pazarlama kolaylığı olarak değerlendirilerek, işletmelerimizin ulaşılabilirliğini sağladığına, doluluk oranlarını arttırdığına ve serbest rekabet ortamında otellerin daha kolay satış yapmasına olanak sağladığına inanılmaktadır.

Mahkemenin verdiği karar doğrultusunda ortaya çıkan anlaşmazlığın ve karışıklığın giderilmesi yönünde, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın 1618 Sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu’nun acentelerin ve müşterilerin mağdur olmayacağı şekilde ivedi düzenlenmesi, sorunun çözümü açısından önem arz etmektedir.

Saygılarımla.

Osman AYIK

Türkiye Turizm Meclisi Başkanı